Reviews

Notes from Underground by Fyodor Dostoevsky

Only show reviews with written explanations

cbeltran's review against another edition

Go to review page

challenging dark emotional reflective sad slow-paced

Plot- or character-driven? Character
Strong character development? No
Loveable characters? No
Diverse cast of characters? It's complicated
Flaws of characters a main focus? Yes

5.0

prusche's review against another edition

Go to review page

dark reflective medium-paced

Plot- or character-driven? Character
Strong character development? Yes
Loveable characters? No
Diverse cast of characters? No
Flaws of characters a main focus? Yes

4.5

tyndareos's review

Go to review page

3.0

Interesting protagonist of paradoxic nature ,feels like a big rant in two parts.
He questions himself and changes his thoughts over and over again.
The man from the underground shares his perspective of life which reminds me of Camus absurdism, just that within Camus Absurdism there would be a revolt against the absurd from which one would find freedom in living authentically despite the lack of inherent meaning .
The Underground Man, however, seems trapped in his negativity.
His rebellion is more self-destructive and lacks the positive assertion of freedom seen in Camus.
And focuses on the individual's struggle with the absurd while the Protagonist, on the other hand, also critiques societal pressures and the human desire for order and control.

gijshuppertz's review against another edition

Go to review page

5.0

https://ongeduld.com/2022/05/22/ondergrondse-notities-van-fjodor-dostojevski/

Ondergrondse Notities (Записки из подполья,) van Fjodor Dostojevski (1864) Toen ik startte met het lezen was dit boek een van de eerste die ik kocht. Toendertijd dacht ik het wel in het Engels te kunnen lezen, niet dus. Het boek heb ik daarna in het Nederlands gelezen, en nogmaals, en nog een vierde keer. Deze vierde keer had ik een veel sterker begrip van het boek (voor mijn gevoel) en met zekerheid kan ik nu zeggen, het is een van mijn favoriete boeken.

Het boek, dat start met een filosofisch pleidooi, greep mij eerst niet, maar deze keer viel het kwartje. Allereerst verzet Dostojevski zich tegenover de positief deterministische trend van zijn tijd, de denkers die er van overtuigd waren, dat met tijd, ratio en de wetenschap, de mens uiteindelijk vast te stellen valt. Aan de hand van deze wetenschap zal vastgesteld kunnen worden wat de mens goed doet en wat niet, hoe het beste bereikt kan worden en hoe uiteindelijk het utopie op aarde gebracht kan worden. Dostojevski verzet zichzelf hiertegen, is het niet alleen al omdat hij van mening is dat de mens soms irrationele dingen doet, puur omdat hij dat kan. Zo start het hoofdkarakter, de ondergrondse man, het boek met het benoemen dat hij kiespijn heeft. Hij doet hier echter nu niets aan, want ook deze pijn is zijn eigen keuze en geeft hem op bepaalde wijze genot. Dit genot, dit verzet tegen het determinisme is op een bepaalde manier wat de mens menselijk maakt.

Dostojevski stelt dat wanneer wij de wetenschap van de deterministen volgen, de mens eindigt als een piano toets, controleerbaar en voorspelbaar zonder wil. Dostojevski stelt dat zelfs als dit bereikt zal worden, de mens alsnog puur om zijn eigen wil te bewijzen, kwaad zal doen en chaos zal brengen. Sterker nog, Dostojevski stelt dat:

“Vergist de rede zich niet in het vaststellen van wat voordelig is en wat niet? Misschien houdt de mens wel niet van voorspoed alleen. Misschien houdt hij wel net zo veel van lijden. Misschien heeft hij wel net zo veel baat bij lijden als bij voorspoed.”

Een fan van de nadruk op onze rationalisering is Dostojevski niet. Ook ons bewustzijn is volgens hem een vloek en doet soms meer kwaad dan goeds. Daarbij stelt hij dat ons lijden uiteindelijk de oorzaak van ons bewustzijn is, een ontneming van het lijden, ontneemt ons dan ook de wil. Zijn kritiek op de wetenschap en hoe deze niet alles kan verklaren lijkt op de fenomenologie van Edmund Husserl die de distinctie maakt tussen de natuurlijke en levenswereld. Hier is de eerste goed te bestuderen, maar de tweede getekend door ons bestaan en voor ieder anders en bovenal, niet bevatbaar voor categorisatie door de wetenschap.

Deel 2 van het boek volgt de ondergrondse man in zijn jongere jaren. Hier zien we hoe zijn bitterheid al langer aanwezig is en zien wij als lezers hoe hij zijn irrationaliteit en wil uit naar verschillende mensen die hem pijnigen. Zo wordt hij aan de kant gezet door een kapitein in een bar, waarna hij weken verzuurt en piekert over hoe hij deze kapitein kan terecht zetten. Het boek eindigt ijzersterk. Ons hoofdpersonage komt bij een prostituee, Liza. Hij bepraat haar op zo’n manier dat zij ziet dat haar huidige leven geen toekomst biedt en dat hij haar dit wellicht wel kan bieden. Liza wordt prachtig en levendig beschreven, je voelt bijna hoe zij de hoop even ziet. Wanneer zij langs komt bij onze ondergrondse man, uit hij zijn bitterheid, vilein en intenties, maar Liza, hoewel zij schrikt, ziet zij hem in hysterie en tranen uitbarsten en omarmt hem, toont liefde en genegenheid, voor een moment hebben we hoop. De ondergrondse man geeft haar uiteindelijk geld, een teken dat hij haar alsnog ziet als prostituee en zij vertrekt terwijl ze het geld achter laat. Liza is geschreven als de vergeving, de goedheid en de alles omarmende liefde en juist dit vind ik zo mooi aan de boeken van Dostojevski. De personen die de liefde en onvoorwaardelijke acceptatie tonen, zijn de karakters die zich in de laagste cirkels van de samenleving bevinden. Een prachtig boek.